• Có hai trung tâm dữ liệu lớn vừa được xây dựng tại thành phố Santa Clara, bang California (thuộc Thung Lũng Silicon) — cụ thể:
o Digital Realty với dự án SJC37: diện tích khoảng 430.000 foot², 4 tầng, được thiết kế để đạt 48 MW tải IT quan trọng.
o Stack Infrastructure với campus “SVY02A”: cũng được thiết kế cho 48 MW tải IT, có nhà trạm (sub-station) riêng, tổng diện tích khoảng 551.000 foot².
• Hai dự án này đã hoàn thành phần xây dựng nhưng không thể bật vận hành đầy đủ vì thiếu nguồn điện từ lưới. Tổng công suất “chờ điện” khoảng ~100 MW.
• Hệ thống cung cấp điện tại Santa Clara do Silicon Valley Power (SVP) – một công ty điện công cộng – đang trong quá trình nâng cấp lớn: đầu tư khoảng US$ 450 triệu để nâng cấp lưới và hệ thống truyền tải, dự kiến hoàn thành vào năm 2028.
• Vì lưới điện chưa sẵn sàng, các nhà phát triển đang cân nhắc hoặc đã chuyển hướng đầu tư đến các vùng có nguồn điện dư hơn và chi phí thấp hơn như Texas, Louisiana, New Mexico.
• Tăng trưởng nhu cầu điện từ trung tâm dữ liệu và hạ tầng AI đang rất mạnh — đặc biệt với các workload lớn như mô hình học sâu, inference, lưu trữ lớn.
• Hạ tầng lưới truyền tải (transmission lines), trạm biến áp (substations), và các hợp đồng cấp điện cho các dự án lớn thường mất nhiều năm để hoàn tất — dẫn tới khoảng cách giữa hoàn thiện xây dựng trung tâm dữ liệu và khả năng cung cấp điện.
• Vị trí Thung Lũng Silicon gần các hãng công nghệ lớn, nhu cầu giảm độ trễ (low-latency) rất cao — khiến các chủ đầu tư muốn đặt gần người dùng, nhưng điện và truyền tải lại là “nút thắt”.
• Chi phí xây dựng trung tâm dữ liệu trong khu vực này cũng cao hơn nhiều — ví dụ Digital Realty cho biết trung bình mỗi MW tải IT của họ ở Mỹ là khoảng US$ 13.3 triệu, và ở Silicon Valley sẽ cao hơn nữa.
• Các trung tâm dữ liệu — dù đã hoàn thiện về xây dựng — có thể ngồi không trong nhiều năm trước khi được bật hoàn toàn.
• Rủi ro lãng phí lớn: vốn đầu tư đã bỏ ra, chi phí duy trì cơ sở vật chất (mái, tường, nền, HVAC…) nhưng chưa khai thác được công suất.
• Các khu vực khác có thể bị lợi — nếu có đủ điện và truyền tải, có thể thu hút các dự án lớn thay vì thị trường truyền thống như Silicon Valley.
• Cảnh báo cho các nhà đầu tư và doanh nghiệp: khi triển khai hoặc mở rộng hạ tầng dữ liệu/AI, nguồn cung điện và truyền tải phải được tính kỹ càng như nguồn lực chiến lược chứ không chỉ server / cooling.
• SVP đang thực hiện nâng cấp hệ thống với mục tiêu hoàn thành vào năm 2028 để đáp ứng nhu cầu của các khách hàng lớn.
• Các chủ đầu tư trung tâm dữ liệu đang phối hợp “theo giai đoạn” (phased power delivery) với SVP — nghĩa là bật từng phần công suất khi điện được cấp, chứ không toàn bộ ngay lập tức.
Ý nghĩa đối với Việt Nam & Đông Nam Á
Dù đây là tình hình ở Mỹ, nhưng có vài bài học quan trọng có thể áp dụng:
• Khi chọn địa điểm triển khai trung tâm dữ liệu hoặc hạ tầng AI, nguồn điện và khả năng truyền tải đáng được xem xét như yếu tố ưu tiên hàng đầu.
• Quy hoạch điện, mạng truyền tải và hạ tầng phụ trợ (cooling, UPS, trạm biến áp) không chỉ là “chi phí phụ” mà có thể là nút thắt chiến lược.
• Khu vực đô thị hoặc vùng "chất tải cao" (công nghệ, gần người dùng) thường có chi phí và rủi ro cao hơn — cân nhắc việc đặt ở vùng ngoại vi với điện, truyền tải tốt hơn.